خودکفايي روستايي

آگهي‌ها و نصيحت‌هاي حکومت ايران را به مردم براي خريدنِ کالا و خدماتِ ايراني در جمع‌بنديِ نهايي مي‌توان به دو مفهومِ اصلي رساند: يکي اين که «بخريد تا فرزندان‌تان بيکار نباشند» و ديگر اين که «بخريد تا آمريکا و اسرائيل از بين بروند». اولي نيمي از واقعيت است و دومي احمقانه‌ترين دروغ.

اگر خريدِ کالايي مزيت داشته باشد، مصرف‌کننده خود-به-خود و بي آن که نياز به اصرار و التماس باشد، به سمتِ آن خواهد رفت. منِ -خريدار- محصولِ داخلي را به مشابهِ چيني‌اش که بعد از گذشتن از همه‌ي واسطه‌ها با نصفِ قيمت به دست‌ام مي‌رسد، ترجيح نمي‌دهم؛ مگر آن که خريدِ آن براي‌ام مزيتي در کارايي، سلامت يا دوام داشته باشد.

غير از مزيت در مصرف، بايد در نظر داشت که توليد هر کالا و خدماتي در جايي به صرفه است و در جايي ديگر نيست. اصرار به توليدِ کالاي بي‌مزيت منجر به فاجعه‌اي خواهد شد مثلِ گوشيِ تلفنِ همراه که هيچ وقت توليد نشد، يا فاجعه‌اي بدتر مثلِ خودروي داخلي که فقط به زورِ انحصار، ممنوعيتِ واردات و توهمِ اشتغال‌زايي سرپا مانده است. از اين‌ها گذشته، توليد در ايران به طورِ عام به صرفه نيست. اقتصاد‌داني مي‌گفت: «توليد با بهره‌ي وام بالاتر از 4 درصد، يعني خودکشي اقتصادي.» به اين عاملِ اقتصادي، انحصارها، رانت‌ها، دخالت‌هاي حکومت، سهم‌خواهي‌ها، فساد اداري و سياسي و مسائلِ امنيتي را اضافه کنيد تا معجوني به دست بيايد که هر توليد‌کننده‌اي را به زمين مي‌زند يا دستِ کم در اندازه‌اي محدود مي‌کند. نتيجه‌ي تمامِ اين‌ها بالا رفتن قيمتِ تمام شده يا کاهشِ کيفيتِ کالا و خدمات است که در نهايت خريدِ آن به صرفه نخواهد بود. ضمناً نبايد از نظر دور داشت که اگر «ظرفيتِ توليد» متناسب وجود نداشته باشد، هجومِ مصرف کننده به بازار کالاي داخلي باعثِ افزايشِ قيمت خواهد شد مثلِ بازارِ مسکن.

«خودکفايي» در دنياي امروز آرزويي دست‌نيافتني‌ست. نتيجه‌ي تلاش براي توليدِ همه چيز تنها هدر رفتن منابعِ ملي، کاهشِ کيفيت و رضايتِ زندگيِ مصرف کننده و سرخوردگي و ورشکستي توليد کننده است.